Algemene informatie
De basiscursus CASPIR (module 1-5) heeft inmiddels 357 keer plaatsgevonden. In totaal hebben ruim 4400 huisartsen en ruim 4100 praktijkondersteuners in ons land de CASPIR-scholing gevolgd, een geweldig aantal!
Na het afronden van de basiscursus wordt een CASPIR-certificaat verstrekt met een geldigheidsduur van 3 jaar. Binnen deze 3 jaar dient u te voldoen aan de volgende hercertificeringseisen om een CASPIR hercertificaat te ontvangen dat wederom 3 jaar geldig is:
- 2x in 3 jaar een herhaalmodule 6 gevolgd hebben of 1x module 6 en één jaar CASPIR Online gevolgd hebben binnen 3 jaar;
- Een portfolio van de láátste 8 geblazen longfuncties met interpretatie overhandigen;
- (de eis om minimaal 80 spirometrieen per jaar te verrichten is voorlopig komen te vervallen, zie hieronder onder kopje "Qualify").
U vindt een overzicht van CASPIR cursussen en modules 6 die in de komende maanden plaatsvinden op onze website www.cahag.nl.
U kunt ook een mail sturen naar onderwijs@secretariaatcahag.nl
We willen u erop attenderen dat u alleen een CASPIR (her)certificaat ontvangt indien u de basiscursus CASPIR gevolgd heeft. Heeft u een andere spirometriecursus- of opleiding gevolgd, dan is het helaas niet mogelijk om vrijstelling te krijgen voor de basiscursus. Wilt u deelnemen aan de herhalingsmodule 6 of CASPIR Online zonder dat u in het bezit bent van een CASPIR certificaat, dan is dit mogelijk, echter u komt hiermee niet in aanmerking voor een CASPIR (her)certificaat.
Aan de CASPIR Online module hebben in 2016 ruim 750 cursisten deelgenomen. U kunt CASPIR Online volgen op een moment waarop u het uitkomt. Deelname aan CASPIR Online levert u 3 accreditatiepunten op. Daarbij mag u eenmalig per hercertificeringsperiode een module 6 bijeenkomst vervangen door deelname aan CASPIR Online voor de herregistratie van CASPIR. CASPIR Online beslaat een kalenderjaar, maar het is mogelijk gedurende het jaar in te stromen. Indien u zich in de loop van het jaar aanmeldt, dan staan de casussen van de voorafgaande maanden alvast voor u klaar. U dient deze casussen met terugwerkende kracht nog te maken. U kunt zich aanmelden voor de CASPIR Online cursus via deze link: https://inschrijven.cahag.nl/caspir-online
De kosten bedragen eur 75,00 voor een jaar (12 casussen).
CASPIR Online 2017: diagnostiek én beleid bij astma en COPD
Ook in 2017 is het mogelijk om uw spirometriekennis up-to-date te houden middels een maandelijkse digitale nascholing waarbij telkens een fictieve patiënt en een herkenbare situatie uit de huisartsenpraktijk centraal staan. De feedback van deelnemers aan eerdere edities van CASPIR Online is daarbij gebruikt om de casuïstiek in 2017 nog beter bij de behoefte te laten aansluiten. Dat betekent meer illustratieve filmpjes, meer interactieve elementen, meer aandacht voor de rol van uitvoerder en het vaker plaatsen van spirometrie in een bredere context. Met andere woorden, CASPIR Online 2017 zal naast spirometrie ook ingaan op verdere diagnostiek en beleid bij astma en COPD. Enkele enthousiaste reacties van deelnemers aan CASPIR Online 2016:
POH: "Ik vind de caspir online geweldig!! Je kunt op je eigen tijd inloggen en de casus maken! Voorbeeldcasussen: TOP! De uitleg bij de antwoorden: TOP!".
POH: "De digitale omgeving van de CASPIR online vind ik overzichtelijk en gebruikersvriendelijk".
Er is een duidelijk overzicht van de gemaakte casussen. Het fijne vind ik dat je gaande het jaar ook afgeronde casussen nog eens kan inzien en nalezen. Ik maak altijd een overzicht van de leerdoelen die in de betreffende casussen aan de orde zijn gekomen, zodat ik het makkelijk kan terugvinden als ik daar nog een keer in terug wil kijken.
POH: Alweer een paar jaar doe ik mee aan de caspir online en iedere keer is het weer leerzaam. Iedere casus heeft eenzelfde opbouw, maar de casuïstiek is heel divers. Het zijn voorbeelden uit de dagelijkse praktijk. Ik kan het iedereen aanbevelen.
Huisarts: Ik vind het erg prettig om de caspir online te doen. Je bent er toch iedere maand weer even mee bezig, de casussen zijn leerzaam. Ik merk wel dat met name de uitvoering (en interpretatie) van de longfunctie voorop staat, maar een stukje beleid erin verwerkt zou ik ook wel prettig vinden.
Huisarts: Caspir-online is een snelle manier om weer even helemaal up to date te zijn in de uitvoering en interpretatie van longfunctiemetingen. Het lijkt heel veel op de digitale PIN's van het NHG. Ze zitten goed en logisch in elkaar en elke spirometriebeoordeling is opgehangen aan een casus die je ook in je eigen praktijk tegen zou kunnen komen. Je krijgt er nog accreditatiepunten voor ook. Wat ik er mooi aan vind, is dat het je weer even dwingt systematisch naar de curve en de meetgegevens te kijken. Vooral voor de huisarts, die in de praktijk vaak even snel een blik werpt, erg zinvol. Elke maand verschijnt een nieuwe casus, die je online in je eigen tempo kunt maken. Wij zijn er bij ons in de praktijk al een poosje mee bezig en ik heb wel een paar tips om het nog wat leuker te maken:
In plaats van elke maand een casus maken kun je ze ook prima opsparen en er eens in de zoveel tijd een paar achter elkaar maken. Voordeel is dat je er dan echt een beetje inkomt.
- Ik maak de casus altijd samen met de POH. We sparen er zes op en dan gaan we er na werktijd even rustig een paar uurtjes voor zitten. Ook goed om van elkaar te zien hoe je als POH en arts naar de casuïstiek en spirometrie kijkt, een mooi moment om van elkaar te leren.
- Dat is ook een prima moment voor een opleidmoment van de aios. Wij laten die meekijken en meedenken, dan heb je meteen een leergesprek over COPD gedaan. Dit wordt erg gewaardeerd, omdat de aios relatief weinig COPD-ers zien (komen namelijk allemaal bij de POH).
Veranderlijkheid van de FEV1/FVC bij een diagnose COPD
Bij mensen met een verdenking op COPD adviseert de NHG-standaard (1) de huisarts om bij afwijkende spirometrie de test na zes weken te herhalen, zodat de persoon in kwestie hersteld is van een mogelijk eerste gepresenteerde exacerbatie van (nog ongediagnosticeerd) COPD. Ook wordt aangegeven dat een meetresultaat dat dicht bij de afkapwaarde ligt lastig te duiden is door de natuurlijke variabiliteit van de longfunctie. Hierdoor kan een meting de ene keer boven en de andere keer onder de afkapwaarde vallen. In zo'n geval wordt aangeraden de spirometrie na zes tot twaalf weken te herhalen.
Recent onderzoek (2) heeft gekeken naar de veranderlijkheid van een gevonden luchtwegobstructie die gebaseerd is op een FEV1/FVC-waarde onder de lower limit of normal (LLN). Hiertoe werden gegevens geanalyseerd van meer dan 2300 symptomatische veertigplussers met een rookhistorie, die door hun huisarts verwezen waren naar een huisartsenlaboratorium voor diagnostische spirometrie. Ongeveer 32% bleek luchtwegobstructie (FEV1/FVC < LLN) te hebben. Echter, bij herhaling van de spirometrietest een jaar later bleek een op de drie niet langer aan het criterium voor luchtwegobstructie te voldoen. Deze 'wisselaars' bleken vaker een hogere body mass index (BMI) te hebben. Personen die na een jaar wel nog steeds obstructie vertoonden waren gemiddeld ouder, waren vaker huidig roker en hadden een lagere FEV1 als percentage van hun voorspelde waarde. Ook gebruikten zij vaker inhalatiesteroïden en waren zij in het tussenliggende jaar vaker gestart met luchtwegverwijdende medicatie.
Deze bevindingen ondersteunen de aanbevelingen in de NHG-standaard om spirometrie te herhalen ter bevestiging van de diagnose. Zeker als de FEV1/FVC uit de eerste diagnostische spirometrie dicht bij de afkapwaarde ligt, maar ook bij mensen met overgewicht.
Tjard Schermer, afdeling Eerstelijnsgeneeskunde, Radboudumc, Nijmegen
Bronnen:
1. Snoeck-Stroband JB, Schermer TRJ, Van Schayck CP, Muris JW, Van der Molen T, In 't Veen JCCM, Chavannes NH, Broekhuizen BDL, Barnhoorn MJM, Smeele I, Geijer RMM, Tuut MK. NHG-standaard COPD .Huisarts Wet 2015;58(4):198-211.
2. Schermer TR, Robberts B, Crockett AJ, Thoonen BP, Lucas A, Grootens J, Smeele IJ, Thamrin C, Reddel HK. Should the diagnosis of COPD be based on a single spirometry test? NPJ Prim Care Respir Med 2016 Sep 29;26:16059.
Wat is het ijken, kalibreren of controleren van het volume van je spirometer?
Er bestaat onduidelijkheid over de terminologie van ijken, kalibreren, checken en controleren. IJken is hetzelfde als kalibreren en zo nodig afstellen, checken is hetzelfde als controleren. Wat moet je nu doen om er zeker van te zijn dat je spirometer daadwerkelijk meet wat hij aangeeft? Bij de CareFusion spirometer kun je met de 3L spuit controleren of het volume van 3 liter correct is. Is dit niet zo, dan moet de meter naar de fabrikant opgestuurd worden, die kan het volume dan correct instellen, dit is ijken. Advies is om dit in ieder geval 1x per 2 jaar te laten doen, maar natuurlijk ook als het volume niet meer klopt, bijvoorbeeld na een val. Bij de Welch Allyn spirometer ijk je hem zelf met de 3 l spuit, je kunt nl. het nulpunt zelf instellen. Je ijkt en controleert daarom beiden zelf met de WA. Het controleren van het volume wordt bij regulier gebruik bij beide meters 1x per week aangeraden; als de 3 l spuit niet aanwezig is kan ook biologische controle plaatsvinden.
Qualify Project
Hoeveel longfunctieonderzoeken moet iemand verrichten of beoordelen om daar genoeg routine in te behouden en de kwaliteit te kunnen garanderen?
Het antwoord op deze vraag is niet bekend. Toch worden eisen gesteld aan het aantal spirometrietesten dat verricht moet worden in de huisartsenpraktijk. Of de kwaliteit van spirometrie echt gebaat is bij het aantal longfunctieonderzoeken dat in de praktijk verricht wordt, wordt onderzocht door onderzoekers van het Radboudumc in het Qualify project. Hierbij bepalen ze de kwaliteit van de uitvoering en beoordeling van spirometrie en bekijken in hoeverre het aantal longfunctieonderzoeken daar invloed op heeft. We vragen hiervoor een kopie van de spirometrieportfolio's die duo's indienen voor hercertificering.
Verder vragen we eenmalig een vragenlijst in te vullen naar spirometrie in de praktijk. Bijvoorbeeld hoeveel longfunctieonderzoeken in de praktijk verricht worden en hoeveel collega's daarbij betrokken zijn. Het doel van het project is om wetenschappelijk aan te tonen of het aantal longfunctieonderzoeken daadwerkelijk invloed heeft op de kwaliteit. En zo ja, hoeveel spirometrie-onderzoeken er dan plaats zouden moeten vinden in de praktijk om de kwaliteit te kunnen borgen. We hopen dat u allemaal deel wilt nemen aan het Qualify project, de kaderarts die de herhalingsmodule 6 geeft zal u erom vragen. Heeft u een portfolio voor hercertificering dat nog niet ingestuurd is voor het Qualify project, neem dan contact op met het onderzoeksteam (lisette.vandenbemt@radboudumc.nl, 024-3619050 en help deze belangrijke vraag die de dagelijkse praktijk raakt te beantwoorden.
|
Adresgegevens CAHAG Onderwijssecretariaat Tilburgseweg-West 100 5652 NP Eindhoven |
Contact Tel (040) 231 06 22 Fax (040) 231 06 36 E-mail: onderwijs@secretariaatcahag.nl Site: www.cahag.nl |