- Start met luchtwegverwijder, kortwerkend (ipratropium of beta-2-sympaticomimeticum).
- Combineer desgewenst beide soorten luchtwegverwijders.
- Bij onvoldoende effect: vervang kortwerkende luchtwegverwijder door langwerkend middel, (kortwerkende voor ‘zo nodig’ erbij) bij patiënten met FEV1 < 80% van voorspeld.
- Combineer zo nodig LABA en LAMA.
- Bij onvoldoende effect van een middel overweeg stop ervan/ comorbiditeit?
- Bij frequente exacerbaties, 2 of meer per jaar en bij GOLD 3 en 4: overweeg hoge dosis inhalatiesteroid. Na 1 jaar dient er geëvalueerd te worden of er het jaar met ICS minder exa’s waren. Zo niet, dan medicament stoppen, mede vanwege een verhoogd risico op pneumonie.
- Pas de inhalatiemethode aan aan de inademingskracht en oog-handcoördinatie van de patiënt.
- Controleer ingestelde therapie, ten minste 2 weken na elke medicatiewijziging bij instabiele situatie (bij ernstige klachten eerder), ten minste eenmaal per jaar bij stabiele situatie (ernstig COPD frequenter).
- Onderhoudsbehandeling met antibiotica, orale corticosteroïden of starten van combinatie-preparaten heeft in het algemeen geen plaats in de eerste lijn.
Volgens de NHG-Standaard dienen alleen patiënten die vaak COPD exacerbaties hebben - ondanks goede lucht- wegverwijding te worden behandeld met inhalatiecorticosteroïden (ICS).
- Veel COPD-patiënten die zelden exacerbaties hebben gebruiken echter ook ICS.
- We zien daarom dat het daadwerkelijke gebruik van ICS aanmerkelijk hoger is dan het te verwachten gebruik op basis van de indicatie en richtlijnen. Het overmatig gebruik van ICS bij COPD- patiënten leidt tot onnodige bijwerkingen en kosten in de gezondheidszorg. Zo bleek uit een meta-analyse dat COPD- patiënten die ICS gebruiken een hogere kans hebben op pneumonie en op een ziekenhuisopname vanwege een pneumonie.
- Verschillende studies laten zien dat gebruik van ICS bij COPD naast pneumonie kan leiden tot gedereguleerd diabetes mellitus.
Bij COPD-patiënten die geen baat hebben bij ICS is het belangrijk om deze medicatie zorgvuldig te stoppen. Zie ICS stop en monitor instrument.